Cukrzyca jest jednym z najbardziej istotnych problemów zdrowia publicznego. W Polsce żyje ok. 2,5 mln osób cierpiących na tę dolegliwość, a ilość chorych na cukrzyce w danej populacji waha się między 3,0 a 4,4%. Źle leczona cukrzyca wiąże się z obniżoną oczekiwaną długością życia, trudnością z gojeniem się ran, zwiększeniem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Mniej znanym skutkiem cukrzycy jest choroba naczyniowa mózgu.
Cukrzyca a udar mózgu
Cukrzyca typu 2 obok nieodpowiedniej i niekontrolowanej glikemii (stężenia glukozy we krwi) jest głównym czynnikiem ryzyka wywołującym chorobę naczyniową mózgu. Każdy wzrost stężenia o hemoglobiny glikowanej o 1% powoduje wzrost śmiertelności z powodu udaru mózgu o 1,37%.
Występują znaczące różnice między udarami mózgu u osób cierpiących na cukrzycę oraz osób niecukrzycowych. Osoby diabetologiczne zdecydowanie częściej cierpią na udar niedokrwienny, a rzadziej na udar krwotoczny. Ryzyko wystąpienia udaru krwotocznego mózgu u chorych na cukrzycę pozostaje niewyjaśnione. W przeprowadzonych badaniach wykazano wprost proporcjonalną zależność, brak zależności bądź nawet odwrotnie proporcjonalną zależność pomiędzy występowaniem cukrzycy a ryzykiem udaru krwotocznego. Dodatkowo cukrzycy zdecydowanie częściej i ciężej przechodzą udary, i dłużej trwa ich rekonwalescencja.
Warto także zauważyć, iż przemijający napad niedokrwienny jest rzadszy w stosunku do populacji o prawidłowej glikemii, a częściej występuje otępienie naczyniopochodne i choroba Alzheimera.
Główne czynniki wpływającymi na rozwój choroby naczyniowej mózgu
- Wzrost ilości wolnych rodników tlenowych.
- Akumulacja sorbitolu i fruktozy spowodowana zrostem aktywności reduktazy aldolowej.
- Wzrost ilości hemoglobiny glikowanej oraz zaawansowanych produktów glikacji.
- Wzrost stresu oksydacyjnego.
- Akumulacja sorbitolu i fruktozy spowodowana zrostem aktywności reduktazy aldolowej.
- Aktywacja białkowej kinazy C.
- Zmiany w dużych i małych naczyniach krwionośnych.
Cukrzyca jest łączona zarówno z chorobą dużych, jak i małych naczyń, przy czym ryzyko względne u mężczyzn wynosi średnio 4,1, a u kobiet 5,8%. W przypadku małych naczyń zmiany polegają na zaburzeniach czynności naczyń włosowatych. Wpływa to na zwiększoną przepuszczalność i przebudowę ściany naczyń krwionośnych, miejscowym stanem zapalnym oraz nasiloną angiogenezą. Zbyt wysoki poziom glukozy skutkuje wzrostem stężenia wolnych rodników tlenowych, zwiększeniem stresu oksydacyjnego oraz śmierci komórek.
Jak uniknąć choroby naczyniowej mózgu?
Wytyczne opracowane przez w ramach Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia
Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLCARD zalecają, aby chorzy po przebytym udarze
mózgu mieli kontrolowaną cukrzycę; zalecana wartość dla hemoglobiny glikowanej (HbA1c)
powinna wynosił poniżej 7 . Warto także zauważyć, iż kojarzenie terapii hipoglikemizującej i hipotensyjnej redukuje częstość powikłań o charakterze mikro- i makroangiopatii co zmniejsza całkowitą śmiertelność o 18%, a śmiertelność sercowo-naczyniową o 24%.
A wy jak radzicie sobie z regulacją glikemii w cukrzycy? Koniecznie dajcie znać w komentarzu!
